Het is misschien wel de meest succesvolle protestactie tegen het gezag: het planten van het Volksbos. De deelnemers zijn tegen de komst van een stortplaats in de polder Lickebaert tussen Maassluis en Vlaardingen. Het planten van 17.000 bomen zorgt ervoor dat er een streep door die plannen gaat.

“Kijk oude kerstbomen, ze staan er nóg”, zegt Remi Poppe, als hij een rondleiding geeft door het bos. “Ze horen hier natuurlijk niet thuis, maar ik vind het wel geinig dat ze er staan.”

Het Volksbos is inmiddels meer dan 20 jaar oud en het staat er nog steeds. Het gebied is nu zo’n 50 hectare groot en ligt tegen Vlaardingen-West aan. Als je het opzoekt in de encyclopedie dan staat er dat het het oudste protestbos van Nederland is.

De geschiedenis van het Volksbos begint eigenlijk al in de jaren 70′. Er worden plannen gemaakt tussen het Provinciaal Afvalverwerkingsbedrijf (Proav) en het recreatieschap Midden-Delfland om een deel van de Lickebaertpolder als stortplaats te gebruiken. Die plannen worden concreet begin jaren 90′.

“Op papier ging het om een vuilstort”, zegt Frederieke Verheijen, een van de drijvende krachten achter het Volksbos. “Maar er bestond de mogelijkheid tot het dumpen van vervuild en vermalen gravel.”

Remi Poppe, oud-Kamerlid van de SP, was in de jaren ’90 ook één van de initiatiefnemers. “De vuilstort was de druppel die de emmer deed overlopen. Toen kwam het volk in verzet”, zegt hij.
De initiatiefnemers schrijven een stuk in een plaatselijke krant. Dat levert veel respons op en is de aanleiding voor de oprichting van de stichting Groeiend Verzet.

De huisartsenvereniging sluit zich aan bij de actievoerders, net als de Consumentenbond. “Het was eerst de bedoeling om op de plek waar de stort het hoogst zou worden wat bomen te planten”, herinnert Poppe zich. “Maar toen we zoveel positieve reacties kregen, werd het plots een heel groot bos.”

Graph - Volksbos 3 - Stadsarchief Vlaardingen

Foto: Stadsarchief Vlaardingen

Het planten
En toen was daar 12 december 1992. Op de niet al te brede Maassluisedijk is het een drukte van belang. Er arriveren bussen vol mensen. Net voorbij de plek waar nu de Koggehaven is, stappen de mensen uit. Ze lopen de dijk af en zien een groot terrein onderaan de dijk. Er staan tafels en een tentje. En heel veel boompjes die klaar staan om de grond in te gaan.

Het is ook druk. En al die mensen zien hoe Lotte Aalbregt op haar eerste verjaardag de allereerste boom mag planten. Met hulp van haar ouders natuurlijk.

“In vind dat we nu wel genoeg ellende hebben gehad hier”, zegt een van de deelnemers van de boomplantactie tegen Radio Rijnmond. “Er is een hoop stankoverlast. En je zit natuurlijk in een gevaarlijk gebied hier.”

“Er was zelfs een vrouw op hakken die meedeed”, herinnert Frederieke Verheijen zich nog. “Zo met die hakjes de modder in. Dat ging natuurlijk niet. Dus ging ze met de hakken in haar ene hand en een schop en een boom in de andere hand verder. Geweldig!”

 

Graph - Volksbos 2 - Stadsarchief Vlaardingen

Foto: Stadsarchief Vlaardingen

Maar de actie is hartstikke illegaal. Dat beseft iedereen zich. “De grond was niet van ons en we mochten er ook geen bomen planten”, gaat Poppe verder. “En de dag van het planten kwam de politie dan ook. Die moest ons bekeuren. Dus we hebben hem een bakkie koffie aangeboden. Hij is weggegaan en we hebben er nooit meer iets van gehoord.” Wel zouden er meerdere bekeuringen zijn uitgedeeld aan foutparkeerders.

Hoeveel mensen er nu precies bij de boomplantactie zijn, is niet bekend. Wel is duidelijk dat er zo’n 17.000 bomen geplant zijn op die dag. Soms komen mensen ook een boom planten voor hun buurvrouw, tante of oma. Dat er voor iedere boom iemand in het gebied is, is erg onwaarschijnlijk.

De bomen moeten toch weer weg
Wie er zeker geen bomen komen planten zijn de mensen van het recreatieschap Midden-Delfland. Woordvoerder Visser zegt twee dagen later tegen Radio Rijnmond dat hij wel is gaan kijken. Hij denkt dat het twijfelachtig is of de bomen mogen blijven staan.

“Ik had ze graag op een andere plek gezien, waar ze wel tot volle wasdom hadden kunnen komen”, zegt de man van Midden-Delfland. “Die bomen moeten daar weg.”

Visser legt uit dat de bomen geplant zijn in speciale grond, afkomstig uit onder meer de Krabbanplas. Het is dekgrond, die over de stortplaats zou moeten komen. “Die grond is drie miljoen gulden waard. Ik denk dat de bomen die erbovenop staan zeker niet die waarde vertegenwoordigen. Dan willen we die grond ergens anders gebruiken en moeten de bomen alsnog weg.”

 

Maar de bewoners van Vlaardingen en Maassluis hebben indruk gemaakt met hun actie. Ondanks de strenge woorden van het recreatieschap worden de plannen voor de puinstort niet doorgezet. In 2003 wordt bepaald dat het Volksbos definitief mag blijven staan. Wethouder Ben van der Velde van Vlaardingen geeft toe dat hij in 1992 zelf met zijn gezin daar ook een boom heeft geplant.

Weer bedreigd
Maar daarmee is het verhaal van het Volksbos nog niet voorbij. Het is inmiddels een bos met hoge bomen, maar de dreiging komt nu uit een andere hoek. “De nieuwe Blankenburgtunnel zou hier pal langs moeten komen”, zegt Frederieke Verheijen.

En dus komen er plannen voor een tweede Volksbos, naast het oude. “Het idee komt van Minister Schultz zelf”, zegt Poppe. “Tijdens een bezoek aan dit gebied zei ze dat het Volksbos ‘toch wel iets unieks was’. Nou dan maken we er toch gewoon nog één.”

Op 16 maart 2013 wordt het tweede Volksbos aangelegd. Dit keer gaat het om 1700 bomen, aan de andere kant van de spoorweg. Of dat de Blankenburgtunnel tegen zal houden, moet de toekomst leren.