Je hoort het iemand wel eens zeggen op een verjaardag: “Ze zouden er de mariniers op af moeten sturen om de boel schoon te vegen.” Meestal komt die uitspraak van een mopperende oom die in de hoek van de kamer zit en die vindt dat de overheid bepaalde overlast veel te ver laat gaan. Hij wijst dan op de tijd dat mariniers die overlast in één keer in de kiem kunnen smoren. Dat gebeurt op de Dam in Amsterdam in de jaren ’70 en op 22 juni 1992, bij Rotterdam Centraal. Marieniers opgepakt bij Rotterdam Centraal. Beelden: Vergeten Verhalen – TV Rijnmond Begin jaren negentig staat Rotterdam Centraal bijna gelijk aan drugsoverlast. Pal naast het station ligt Perron Nul. Dominee Visser van de Pauluskerk begint daar in 1987 met het verstrekken van methadon aan heroïneverslaafden. Op die plek kunnen ze vrijelijk gebruiken. Maar het project krijgt een aanzuigende werking. Verslaafden uit heel het land komen naar Rotterdam om ‘te scoren’. En in plaats van het beperken van de overlast van rondhangende gebruikers, neemt de overlast juist alleen maar toe. Escalatie In de zomer van 1992 is het EK voetbal bezig. De verwachtingen zijn hoog gespannen als op 22 juni het Nederlands Elftal in de halve finale moet spelen tegen Denemarken. Nederland verliest na strafschoppen en ligt uit het toernooi. Of die uitslag iets te maken heeft met de gebeurtenissen daarna is niet duidelijk. Mogelijk is er ook alcohol in het spel. Wat wel zeker is, is dat kort daarna zo’n 100 tot 200 mariniers in opleiding van de Rotterdamse Van Ghentkazerne opduiken bij Rotterdam CS. De bedoeling is duidelijk. Er mag geen enkele junk achterblijven in de omgeving van het station. Maar zover komt het niet. De politie is bijzonder snel ter plaatse. Volgens een woordvoerder zijn ze getipt. Zo’n tien agenten zijn al bij het station, nog voordat de eerste klappen zijn gevallen. De mobiele eenheid, die al paraat staat omdat het Nederlands Elftal moest voetballen, komt niet veel later ter plaatse. Er worden aanhoudingen verricht. Het aantal arrestaties is beperkt. Het zijn er 18. Dat komt vooral door het optreden van de taxichauffeurs rondom het station. Zij protesteerden een paar weken daarvoor nog tegen de overlast van junks op perron 0. Als blijkt dat de politie in de buurt is, komen de taxichauffeurs massaal in actie. Zonder vragen te stellen mogen de mariniers in de taxi vluchten en worden ze afgeleverd bij de kazerne. “Het is toch te gek voor woorden dat reizigers het in hun broek doen als ze hier een taxi willen nemen”, zegt één van de chauffeurs in de krant. “Soms worden onze klanten bij het instappen nog beroofd.” Wie wist ervan? Ondanks dat er maar 18 mensen zijn opgepakt, wil dat niet zeggen dat de rest van de mariniers hun straf zou ontlopen. “We weten wie het zijn”, laat een woordvoerder van de Kazerne weten. “Ze komen nog wel aan de beurt. Het waren bijna allemaal jongens in opleiding, net begonnen.” Maar was de kazerne niet al op de hoogte van de gebeurtenissen? Ja, zeggen sommige betrokkenen. “De hele kazerne stond achter de actie”, zeggen twee ‘relschoppers’ tegen het ANP. “ook de officieren stonden erachter. Ze deden niet mee, maar ze staan wel achter ons.” De aanleiding voor de schoonveegactie is volgens dezelfde mariniers dat de vrouw van een korporaal was aangevallen door een junk. Dat zou de spreekwoordelijke druppel zijn geweest. Steun van het publiek Als de volgende ochtend duidelijk wordt wat er die avond ervoor is gebeurd gaat het in Rotterdam niet langer over de uitschakeling van Oranje, maar over het optreden van de mariniers. Er komen veel steunbetuigingen binnen, zo blijkt wel ’s avonds bij het opinieprogramma Post aan de Telefoon van Radio Rijnmond. Ook bij de politie zelf, die eerder nog het handelen van de mariniers afkeurde, komen veel reacties binnen. Daar staat de telefoon roodgloeiend. De kosten voor het vliegtuigje van de taxichauffeurs: 650 gulden. Dat bedrag hadden ze samen betaald. De Tweede Kamerfracties, met uitzondering van de VVD en minister van Defensie Ter Beek, veroordelen het ‘eigen rechter spelen’ door de mariniers. Dominee Visser is geschrokken van de schoonveegactie. Hij noemt het een nachtmerrie. “Blijkbaar is er weinig draagvlak voor het project. Dit is heel teleurstellend”, zegt hij in de krant. Gevolgen De mariniers vinden het jammer dat de politie op de hoogte was van de schoonveegactie, die daarom eigenlijk nooit echt heeft plaatsgevonden. Toch zijn de gevolgen van de actie vrij snel merkbaar. Vijf dagen later laat wethouder Henderson weten dat er strenger opgetreden gaat worden tegen de junks en de handelaren. De Raad van State laat toe dat Perron Nul wordt verplaatst naar de andere kant van het station. Dat is dichterbij een politiepost, zodat agenten een oogje in het zeil kunnen houden. Daarmee wordt voldaan aan een van de belangrijkste eisen van de taxichauffeurs. “Het feit dat er eindelijk wat gaat gebeuren, is puur een gevolg van de actie van de mariniers”, zegt een taxichauffeur in de Telegraaf. “Dat bedankje met het spandoek hebben ze dus dik verdiend.” Het is het begin van het einde van Perron Nul. Er komen hekken omheen, maar de overlast blijft. Burgemeester Peper laat daarom twee jaar later weten dat de opvangplek moet worden gesloten. Die sluiting is op 13 december 1994. Dat daarna de drugsverslaafden zichzelf verspreiden over de stad is weer een heel ander verhaal.