Het is waarschijnlijk het grootste milieuschandaal dat onze regio gekend heeft. Een bedrijf dat wordt betaald om scheepsafval te verwerken, Tank Cleaning Rotterdam, dumpt de troep zo de rivier in. En het bedrijf kan ook nog eens rekenen op een miljoenensubsidie. Oud-Minister Kroes. Foto: Wikipedia In de jaren ’80 wil minister Kroes van Verkeer en Waterstaat de Rotterdamse haven schoner maken. Ze stelt voor om het scheepsafval voortaan in te zamelen en te laten verwerken door één bedrijf. Dat mag geen staatsbedrijf zijn. Kroes vindt dat de markt het opruimen van het afval zelf moet verzorgen. TCR Er komt een bedrijf in beeld, Tank Cleaning Rotterdam (TCR). Dat bedrijf wordt gerund door de drie gebroeders Langenberg, die het hebben bedrijfje overgenomen na de dood van hun vader. Tom, Ron en Jan komen uit de autohandel, maar afvalverwerking lijkt ze ook wel wat. Dat de broers een bedenkelijke milieureputatie hebben, wordt door alle verantwoordelijke partijen genegeerd. Minister Kroes trekt in 1984 een bedrag uit van 20 miljoen gulden, waarmee TCR het afvalverwerkingssysteem op poten kan zetten. Dumpen “Er werd goed betaald voor het afval dat werd geleverd”, zegt Roland Eshuis, onderzoeker van het ministerie van Veiligheid en Justitie. “Alles wat er daarna met het afval gebeurde, dat kostte alleen maar geld. En de broers wilden de kosten zo laag mogelijk houden”. En dus ging het al snel mis. “Het afval werd eerst een tijdje rondgepompt. Daarna een tijdje opgeslagen en vervolgens geloosd. Het werd niet meteen gedumpt, want dat zou teveel opvallen”. Nieuwe Revu Had dan niemand door dat al dat afval in de rivier terecht kwam? “Al binnen een paar jaar kwam de Nieuwe Revu met een artikel over de vervuiling”, gaat Eshuis verder. “Journalisten hadden écht onder de afvalpijp van het bedrijf gehangen en namen monsters. Daar was van alles mis mee”. Maar tot een veroordeling komt het niet. De rechter bepaald dat het bewijsmateriaal op illegale manier is verkregen. De broers Langeveld komen met de schrik vrij. “Waarschijnlijk hebben ook toen al een paar TCR-medewerkers doorgehad dat er van alles mis was bij hun bedrijf”, gaat Eshuis verder. “Maar waarschijnlijk hadden de Langenbergs zo hun getrouwen binnen het bedrijf, aan wie de lozingsklussen werden overgelaten.” Onderzoek Een paar jaar later begint justitie zelf een onderzoek. “Duikers namen monsters uit de afvoerpijpen van TCR”, gaat Eshuis verder, die zelf een rapport over de misstanden bij TCR heeft geschreven. Ook houden onderzoekers de afvoerpijpen in de gaten met camera’s en zelfs vanuit een observatiehokje. Op 3 december 1993 valt de politie op meerdere plekken huizen en bedrijven binnen. De administratie wordt in beslag genomen en de drie broers worden opgepakt. Straf Twee jaar later volgt de uitspraak van de rechter. De broers Langeveld krijgen een jaar, ruim drie jaar en zes jaar celstraf. “Dat was voor die tijd voor een milieudelict opvallend hoog”, legt Eshuis uit. Politiek Maar hoe kan een gesubsidieerd bedrijf zo lang iedereen in de maling nemen? Er wordt meteen gewezen naar minister Kroes. Zij zou een band hebben met de gebroeders Langenberg, beweren sommige mensen. “Insinuaties dat ik een band had met de gebroeders Langenberg, daar wind ik me over op ja”, laat Kroes fel weten. “Ik heb die mensen één keer ontmoet, dus het is absoluut gelogen.” In 1997 neemt de druk op Kroes steeds verder toe. Zo vragen Kamerleden zich af of zij niet beter naar de adviezen had moeten luisteren over de broers Langeveld en hun bedenkelijke reputatie. Kroes is dan overigens al geen minister meer. “Het zwaarste politieke middel dat je in kan zetten is een parlementaire enquête”, legt Eshuis uit. “Dat wordt het uiteindelijk niet. Het wordt een parlementair onderzoek. Maar sommige partijen wilden wel het zwaarste geschut inzetten”. Tijdens het onderzoek krijgt Kroes veel verwijten. “Niemand heeft in die tijd kunnen aantonen dat ze écht fout heeft gehandeld”, besluit Eshuis. “Maar als je het mij vraagt, is het waarschijnlijk de geest van de tijd geweest. Kroes is een soort Thatcher-adept. Ze was ervan gecharmeerd dat vrije ondernemers in Rotterdam deze taak op zich zouden nemen. Zij geloofde echt dat het goed zou gaan.” Cocaïnesmokkel De oudste broer Langenberg komt na zijn straf voor de TCR-affaire nogmaals in aanraking met justitie. Hij wordt in 2006 opgepakt op verdenking van cocaïnesmokkel tussen de Antillen en Rotterdam. Maar tijdens zijn voorarrest krijgt hij een beroerte en overlijdt hij op 58-jarige leeftijd.