Erasmus: Rotterdammer of man uit Gouda? Maarten Timmer 29 september 2015 Rotterdammers zijn Erasmus en Erasmus is een Rotterdammer. Ook al beweert Gouda dat de beroemde humanist in de kaasstad is geboren, Desiderius Erasmus is een Rotterdammer en daar mee uit. De gelijkenissen tussen Erasmus en de havenstad zijn talrijk. Immers, een brug, een kroeg en een Universiteit dragen toch de naam van de humanist? Erasmus door Hans Holbein de Jonge – Wikipedia De discussie die tussen Gouda en Rotterdam met enige regelmaat oplaait is een interessante. Maar moeten wij er ons hier in Rotterdam echt druk om maken? Begrijpen wij eigenlijk wel wat Erasmus wil zeggen? Het humanisme stelt immers de mens centraal en ontmaskert opsmuk of beïnvloeding door anderen. Het is de mens zelf die beslist, redeneert en daar het geloof of andere mensen niet bij nodig heeft. Geneuzel Het is Erasmus zelf die schrijft dat steden of landen ten onrechte pronken met een beroemdheid. Het is namelijk geen verdienste van een stad of land dat iemand succes vol is, dat heeft het individu aan zichzelf te danken. Als goed humanist zal Erasmus zich dus in zijn graf omdraaien als hij zou weten welke discussies er zijn over waar zijn wieg heeft gestaan. Gerrit Gerritsen Erasmus wordt in 1566 geboren als Gerrit Gerritsen. In officiële documenten is geen enkel bewijs te vinden dat Erasmus een Gouwenaar zou zijn. Maar dat is met de geschiedenis van Erasmus ook wel logisch. Volgens de overlevering zou Gerrit een zoon zijn van de huishoudster die na een affaire met zijn vader ter wereld is gekomen. Beeld van Erasmus in Rotterdam. Niet echt een verhaal om met trots over te vertellen. De naam die Gerrit zichzelf geeft, laat niets aan de verbeelding over: Desiderus Erasmus Roterodamus, letterlijk vertaald: ‘De gewenste uit Rotterdam’. Hij ziet zijn eigen afkomst als een schandvlek voor hem en de familie, een geschiedenis die niet aan hem mag blijven kleven. En dus heeft hij die nooit vastgelegd. Ook het gegoochel met zijn geboortejaar lijkt erop te wijzen dat Erasmus liever een zweem van onduidelijkheid laat hangen rondom zijn afkomst. Misschien komt zijn humanistische gedachtegoed wel voort uit het idee dat de geschiedenis van het individu niet interessant is, puur omdat hij er zich voor schaamt. Moet je je als Gouda dan wel zo focussen op iemand die liever niks met jouw stad heeft te maken? Is het nog wel een historische discussie of vinden vooral de medewerkers van stadspromotie het interessant om het geboortehuis van Erasmus mee te nemen in de stadstour? Aan de andere kant is het ook gek dat Rotterdam zich zoveel gelegen laat om Erasmus te claimen. Erasmus was geen Rotterdammer en laat eigenlijk ook geen eigenschappen zien die we nu zouden toeschrijven aan ‘De Rotterdammert’ in 2015. Want om Erasmus als rauw, direct en af ten toe wat lomp neer te zetten? De gemiddelde Rotterdammer zal zich er ook niet al te druk maken om waar het leven van Erasmus is begonnen. Trots Historici, stadsmarketeers en inwoners van Gouda en Rotterdam mogen allebei trots zijn op de link die de steden hebben met Erasmus. Net zo trots als de inwoners van Amsterdam, Harderwijk en Apeldoorn mogen zijn op Erasmus. Pas dan zou de humanistische inborst van Erasmus goed tot zijn recht komen. Erasmus is geen Rotterdammer en geen Gouwenaar. Hij is een wereldburger en reist stad en land af op zoek naar kennis of om zijn ideeën te verspreiden. Zoals hij zelf zei: Quaevis terra patria. Heel de wereld is mijn vaderland.